181. LEKKAS, E., SKOYRTSOS, E. (2005)

LEKKAS, E., SKOYRTSOS, E. (2005). - Αποστολή στο Πακιστάν. Ο σεισμός 7.6R της 8ης Οκτωβρίου 2005. Ημερίδα Αποστολή στο Πακιστάν - Σεισμός 7,6R 8 Οκτωβρίου 2005. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, Εργαστήριο Πρόληψης και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, 21σ, Αθήνα

 

Την 8η Οκτωβρίου 2005 και 8:50 ΑΜ τοπική ώρα σεισμός μεγέθους 7.6R έλαβε χώρα στο βόρειο Πακιστάν. Το επίκεντρο του σεισμού ήταν κοντά στην πρωτεύουσα του Πακιστανικού Κασμίρ, το Muzaffarabad και εκτός από το βόρειο Πακιστάν, έγινε πολύ αισθητός στη βόρεια Ινδία και στο βορειοανατολικό Αφγανιστάν, προκαλώντας απώλειες χιλιάδων ανθρώπων και εκτεταμένες καταστροφές στα οικιστικά κέντρα και στις υποδομές. Το βάθος του σεισμού ήταν 25 km προερχόμενο από ένα επωθητικό ρήγμα διεύθυνσης ΒΔ-ΝΑ και κλίσης 37ο ΒΑ. Η μέση ολίσθηση ήταν 1-2 m.

Από τη κατανομή των βλαβών φαίνεται ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των καταστροφών κατανέμεται κατά μήκος μίας ΒΔ-ΝΑ διεύθυνσης, που αρχίζει από το Uri στα σύνορα Ινδίας - Πακιστάν και φτάνει μέχρι το ανατολικό τμήμα της Σεισμικής Ζώνης Ινδού- Κοχιστάν, όπου και ταυτίζεται με τα επίκεντρα της μετασεισμικής ακολουθίας. Επιφανειακές διαρρήξεις παρατηρήθηκαν για μήκος 35-40 km, ανάμεσα στις πόλεις Balakot και Muzaffarabad που κατανέμονται σε μία ζώνη αρκετών δεκάδων μέτρων, κατά μήκος του νοτιοδυτικού σκέλους της αντικλινικής δομής του Muzaffarabad, όπου και εμφανίζονται στην επιφάνεια ανθρακικά πετρώματα της προχώρας. Παρατηρήθηκαν δομές πτυχωσιγενούς ολίσθησης (flexural-slip folding) στα αλλουβιακά ριπίδια και στις ποτάμιες αναβαθμίδες, όπου αποθέσεις ικανού πάχους κάλυπταν ασύμφωνα το Αλπικό υπόβαθρο. Συχνή ήταν η παρουσία εφελκυστικών ρωγμών, οι περισσότερες από τις οποίες είχαν δημιουργηθεί στη κορυφαία περιοχή των δομών πτυχωσιγενούς ολίσθησης.

Τα συνοδά γεωδυναμικά φαινόμενα που εκδηλώθηκαν ταυτόχρονα με το σεισμό σχετίζονται με τη γενικότερη αστάθεια των γεωλογικών σχηματισμών της περιοχής. Πρόκειται για κατολισθήσεις, καταπτώσεις βραχωδών μαζών, καθιζήσεις, ροές κορημάτων και πλευρικές εκτάσεις με ταυτόχρονη δημιουργία εδαφικών ρωγμών. Εντυπωσιακά ήταν τα φαινόμενα ροών κορημάτων, τα οποία μετέβαλαν στην κυριολεξία το τοπίο, έχοντας μάλιστα διάταξη παράλληλη της σεισμικής ζώνης. Τα φαινόμενα αυτά είχαν τεράστιες επιπτώσεις στον ιστό των οικιστικών μονάδων και γενικότερα στην επίκεντρη περιοχή. Στις επαρχίες Dupatta, Muzzafarabad, Balakot, Bisham, Batagram, Bagh, οι ζημιές στις κατασκευές υπερέβησαν το 50%, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις έφτασαν και το 100% και αναπτύχθηκαν όχι μόνο στις κεντρικές αστικές μονάδες, αλλά και σε εκατοντάδες οικισμούς.