Οι κύριες αιτίες των πλημμυρών στην Ελλάδα είναι: (i) ο δραστικός περιορισμός της κοίτης των ρευμάτων στις οικιστικές περιοχές λόγω της ανεξέλεγκτης δόμησης, (ii) ο φραγμός των κοιτών από τη δόμηση, την απόρριψη αδρανών υλικών ή και την άστοχη κατασκευή τεχνικών έργων, (iii) η καταστροφή των δασών, (iv) η μείωση της κατείσδυσης με παράλληλη αύξηση της επιφανειακής απορροής λόγω της αστικοποίησης και (v) η άστοχη κατασκευή "αντιπλημμυρικών έργων" που δεν είναι συμβατά με το περιβάλλον.

Πρόσθετα, στον ευρύτερο χώρο κάθε μιας οικιστικής μονάδας και μέσα στη λεκάνη απορροής υφίστανται ένα σύνολο παραγόντων που έχουν σχέση με την εκδήλωση ή όχι των πλημμύρων, όπως η παρουσία πετρωμάτων με ποικίλη περατότητα, οι μορφολογικές κλίσεις και η κατανομή τους, η ανάπτυξη του υδρογραφικού δικτύου, το είδος του κ.ά. Διαπιστώνεται ότι σε κάθε μια λεκάνη συνυπάρχουν μεν ορισμένοι παράγοντες αλλά για την εκδήλωση πλημμύρων ένας από όλους παίζει το σημαντικότερο ρόλο και καλείται κρίσιμος παράγοντας.

Η χαρτογράφηση των παραγόντων που συμμετέχουν στην εκδήλωση ενός πλημμυρικού φαινομένου είναι μια πρώτη ενέργεια για τη διαχείριση του κινδύνου. Στη συνέχεια, η επεξεργασία των δεδομένων με ένα σύστημα επεξεργασίας γεωγραφικών πληροφοριών είναι δυνατό να υποδείξει τις επικίνδυνες περιοχές στα πλαίσια εφαρμογής ενός σχεδίου χρήσης γης.