Περιγράφεται η γεωλογική δομή της Μεσοελληνικής αύλακας με τη βοήθεια ενός συνθετικού χάρτη που συντάχθηκε. Δίνεται μια συνοπτική εικόνα της παλαιογεωδυναμικής εξέλιξης της λεκάνης η οποία λειτούργησε κυρίως στο διάστημα Ολιγοκαίνου - Κατωτέρου Μειοκαίνου σαν μία οπισθοτάφρος πίσω από το τότε νησιωτικό τόξο, η οποία περιελάμβανε την Πίνδο, την ενότητα Δυτικής Θεσσαλίας και το κάλυμμα των οφιολίθων της Βόρειας Πίνδου, ενώ κατά την ίδια περίοδο λειτουργούσε η τάφρος με φλυσχογένεση στο χώρο της Ιόνιας και του Γαβρόβου στο σύγκλινο Ηπείρου - Ακαρνανίας.
Κατά την έναρξη της δημιουργίας της λεκάνης στο Ανώτερο Ηώκαινο - Ολιγόκαινο παρατηρείται μια έντονη δραστηριότητα με ολισθολίθους, τοπικές εφιππεύσεις, αναστροφές και ανορθώσεις ενώ αντίθετα από το τέλος του Ολιγοκαίνου παρατηρείται μια σταδιακή εξομάλυνση μέχρι το Μέσο-Ανώτερο Μειόκαινο. Η μετάβαση κατά μήκος του δυτικού περιθωρίου από τον έντονο εφαπτομενικού τύπου τεκτονισμό στον τεκτονισμό βαρύτητας έχει γίνει σε διαδοχικά στάδια με: (i) δημιουργία melange στο Ηώκαινο μεταξύ των οφιολίθων και του φλύσχη της Βόρειας Πίνδου, (ii) δημιουργία άγριου φλύσχη στο Ανώτερο Ολιγόκαινο - Ακουιτάνιο στο σύγκλινο Ηπείρου, (iii) ολισθόλιθους και έντονη μορφολογία παλαιοακτών στο δυτικό περιθώριο, (iv) κλείσιμο της φλυσχικής ιζηματογένεσης στο σύγκλινο Ηπείρου - Ακαρνανίας και (v) ομογενοποίηση της ιζηματογένεσης και ελαχιστοποίηση φαινομένων συνιζηματογενούς τεκτονισμού στο Ακουιτάνιο.
Κατά μήκος της αύλακας διακρίνονται τρεις επιμέρους υπολεκάνες που έχουν οριοθετηθεί από δύο μεγάλες εγκάρσιες ρηξιγενείς ζώνες: (i) Καστοριάς - Γρεβενών στο βόρειο τμήμα, (ii) Καλαμπάκας στο μεσαίο και (iii) Καρδίτσας - Δομοκού στο νότιο τμήμα.